دوره 37، شماره 3 - ( بهار 1401 )
جلد 37 شماره 3 صفحات 1010-979 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (1887 مشاهده)
هدف پژوهش حاضر شناسایی هرگونه تأثیر قابلیت‌های کاربران، از جمله سبک‌های یادگیری، سواد اطلاعاتی و یا سواد رسانه‌ای بر نحوه انجام حرکات چشمی آن‌ها حین تعامل با رابط کاربر وب‌سایت‌ها بر اساس فرضیه چشم-ذهن است.
این پژوهش به روش آمیخته و با رویکرد توضیحی متوالی انجام شد. جامعه پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد بودند. نمونه‌گیری آزمودنی‌ها (جامعه پژوهش) از طریق روش‌های آمیخته متوالی و به‌صورت نمونه‌گیری در هر لایه بود. سرانجام، تعداد ۲۰ نفر آزمودنی به‌عنوان نمونه نهایی در دو مرحله گردآوری داده‌های پژوهش حضور یافتند. برای گردآوری اطلاعات از ابزارهای مختلف و متنوعی مانند پرسشنامه استاندارد سبک یادگیری «فلدر و سولومن»، پرسشنامه سواد اطلاعاتی و سواد رایانه‌ای و نشست تعاملی با استفاده از دستگاه ردیاب چشمی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.
این پژوهش همبستگی بالا میان توانمندی سواد رایانه‌ای با سواد اطلاعاتی در دانشجویان را نشان داد. همچنین، برخی توانمندی‌های آزمودنی‌ها می‌توانست بر حرکات چشم در فرایند تعامل با رابط کاربر وب‌سایت تأثیرگذار باشد. بین سواد اطلاعاتی و حرکات چشم رابطه وجود داشت. مدت خیرهشدن برای آزمودنی‌هایی که سطح سواد اطلاعاتی بالایی داشتند، از افرادی که سطح سواد اطلاعاتی کمتری داشتند، بیشتر بود. آزمودنی‌هایی که سبک یادگیری حسی داشتند، تعداد خیرهشدن بیشتری را تجربه کردند. برای افرادی که «سبک پی‌درپی» داشتند، مدت خیره‌‌شدن‌ها بیشتر بود، اما تعداد خیره‌‌شدن‌ها به‌علت خطی نگاه کردن به رابط کاربر، کمتر از «سبک سراسری» بود. آزمودنی‌هایی که سواد اطلاعاتی پایین و سبک یادگیری انعکاسی داشتند، تعداد خیره‌شدن‌های بیشتری را در صفحه تجربه کردند. افرادی که سبک یادگیری کنشی و سواد اطلاعاتی بالا داشتند، مدت زمان بیشتری را در خیرهشدن به صفحه صرف می‌کردند. آزمودنی‌های با سواد اطلاعاتی پایین، تعداد خیرهشدن فراوان‌تری نسبت به افراد با سواد اطلاعاتی بالا داشتند.
با بررسی حرکات چشم کاربران مشخص شد که رابط کاربر می‌تواند بر حرکات چشم آن‌ها اثرگذار باشد. در فرایند تعامل، حرکات چشم کاربران از مؤلفه‌های کلی‌تر به مؤلفه‌های جزئی‌تر تغییر می‌کرد. به‌طور کلی، مشخص شد که سطح سواد اطلاعاتی ممکن است در حین تعامل با وب‌سایت، حرکات چشم کاربر را هدفمند کرده و چگونگی پردازش اطلاعات رابط کاربر را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، سبک یادگیری بر حرکات چشم کاربران در حین تعامل اثرگذار بود.
این پژوهش به روش آمیخته و با رویکرد توضیحی متوالی انجام شد. جامعه پژوهش، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی مشهد بودند. نمونه‌گیری آزمودنی‌ها (جامعه پژوهش) از طریق روش‌های آمیخته متوالی و به‌صورت نمونه‌گیری در هر لایه بود. سرانجام، تعداد ۲۰ نفر آزمودنی به‌عنوان نمونه نهایی در دو مرحله گردآوری داده‌های پژوهش حضور یافتند. برای گردآوری اطلاعات از ابزارهای مختلف و متنوعی مانند پرسشنامه استاندارد سبک یادگیری «فلدر و سولومن»، پرسشنامه سواد اطلاعاتی و سواد رایانه‌ای و نشست تعاملی با استفاده از دستگاه ردیاب چشمی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.
این پژوهش همبستگی بالا میان توانمندی سواد رایانه‌ای با سواد اطلاعاتی در دانشجویان را نشان داد. همچنین، برخی توانمندی‌های آزمودنی‌ها می‌توانست بر حرکات چشم در فرایند تعامل با رابط کاربر وب‌سایت تأثیرگذار باشد. بین سواد اطلاعاتی و حرکات چشم رابطه وجود داشت. مدت خیرهشدن برای آزمودنی‌هایی که سطح سواد اطلاعاتی بالایی داشتند، از افرادی که سطح سواد اطلاعاتی کمتری داشتند، بیشتر بود. آزمودنی‌هایی که سبک یادگیری حسی داشتند، تعداد خیرهشدن بیشتری را تجربه کردند. برای افرادی که «سبک پی‌درپی» داشتند، مدت خیره‌‌شدن‌ها بیشتر بود، اما تعداد خیره‌‌شدن‌ها به‌علت خطی نگاه کردن به رابط کاربر، کمتر از «سبک سراسری» بود. آزمودنی‌هایی که سواد اطلاعاتی پایین و سبک یادگیری انعکاسی داشتند، تعداد خیره‌شدن‌های بیشتری را در صفحه تجربه کردند. افرادی که سبک یادگیری کنشی و سواد اطلاعاتی بالا داشتند، مدت زمان بیشتری را در خیرهشدن به صفحه صرف می‌کردند. آزمودنی‌های با سواد اطلاعاتی پایین، تعداد خیرهشدن فراوان‌تری نسبت به افراد با سواد اطلاعاتی بالا داشتند.
با بررسی حرکات چشم کاربران مشخص شد که رابط کاربر می‌تواند بر حرکات چشم آن‌ها اثرگذار باشد. در فرایند تعامل، حرکات چشم کاربران از مؤلفه‌های کلی‌تر به مؤلفه‌های جزئی‌تر تغییر می‌کرد. به‌طور کلی، مشخص شد که سطح سواد اطلاعاتی ممکن است در حین تعامل با وب‌سایت، حرکات چشم کاربر را هدفمند کرده و چگونگی پردازش اطلاعات رابط کاربر را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، سبک یادگیری بر حرکات چشم کاربران در حین تعامل اثرگذار بود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تجربه و رابط کاربری
دریافت: 1398/10/4 | پذیرش: 1399/3/26 | انتشار: 1388/1/26
دریافت: 1398/10/4 | پذیرش: 1399/3/26 | انتشار: 1388/1/26
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |