ترسیم «میان‌رشتگی» در پژوهش‌های علم‌سنجی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

2 دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

مطالعات علم‌سنجی در سال‌های اخیر بسیار فزونی یافته است. بیشتر این مطالعات به گزارش‌های اجرایی شبیه بوده است و متخصصان این حوزه نیز از این مسأله ابراز نگرانی کرده‌اند. اینکه علم‌سنجی یک حوزه فرارشته‌ای، میان-رشته‌ای، و یا چندرشته‌ای است در پژوهش‌های بسیار فراوان پیشین چندان مورد توجه نبوده است. در این پژوهش، با استفاده از یک رویکرد علم‌سنجی به بررسی مقالات منتشرشده با عنوان علم‌سنجی پرداخته می‌شود و نتایج آن در قالب پاسخ پرسش‌های زیر ارائه می‌گردد:
1) آیا علم‌سنجی رویکردی میان‌رشته‌ای است؟
2) سهم حوزه‌های علمی گوناگون از مقالات علمی با عناوین علم‌سنجی چقدر است؟
3) تحولات اخیر علم‌سنجی به‌کدام سمت‌وسو سیر می‌کند؟
داده‌های این پژوهش از پایگاه «وب‌آوساینس» استخراج گردید و براساس آن به ترسیم ارتباطات حوزه‌های علمی گوناگون در تولید مقالات با عنوان علم‌سنجی پرداخته شد. نتایج نشان می‌دهد مطالعات علم‌سنجی را می‌توان در زمره مطالعات میان‌رشته‌ای قلمداد کرد که بیشتر در سیطره دو رشته علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی و علوم رایانه قرار دارد. همچنین، سهم حوزه‌های علمی گوناگون از مطالعات علم‌سنجی یکسان نیست و بیشترین میزان مقالات منتشرشده با این رویکرد، به دو حوزه علمی پیش‌گفته تعلق دارد. گفتنی است سال‌های 2006 تا 2010 پررونق‌ترین دوره زمانی انتشار مقالات با عناوین علم‌سنجی است. در این سال‌ها، حوزه‌های علمی به مطالعات علم‌سنجی بیشتر روی آورده‌اند و به‌احتمال، این مسأله ناشی از توجه کشورهای مختلف جهان به مطالعات سنجش کمّی در حوزه علم و سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای پیشی گرفتن از یکدیگر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mapping the Interdisciplinarity in Scientometric Studies

نویسندگان [English]

  • Mahmood Khosrowjerdi 1
  • Mohammad Karim Bayat 2
چکیده [English]

The scope of scientometric studies has been increased in recent years. Most of previous studies in this field are just like executive reports, and the international scholars have expressed their concerns about this problem. The nature of scientometric studies has not been studied in previous researches and we do not know that scientometric studies are categorized in multidisciplinary, interdisciplinary or cross-disciplinary domain. This paper explored the use of scientometric approach to study the scientometrics domain. We responsed to these questions: 1) Is the scientometric studies classified in interdisciplinary domain? 2) What is the contribution of different scientific fields to scientometric studies? 3) What is the current direction of scientometric studies?
The data was extracted from Web of Science (WoS). The results showed that scientometric studies were a part of interdisciplinary studies. Furthermore, the library and information science and computer science had major contribution to this field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientometrics
  • Interdisciplinarity
  • interdisciplinary
  • cross-disciplinarity disciplinarity
  • meta-analysis
  • Web of Science