امانت الکترونیکی در کتابخانه‌های دیجیتالی از دیدگاه ناشران الکترونیکی ایران: چالش‌ها و راهکارها

نویسنده

دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی؛ دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

امروزه منابع دیجیتالی فارسی حجم ناچیزی از منابع را در کتابخانه‌های دیجیتالی تشکیل می‌دهند. این موضوع نشان از وجود مشکلاتی در این زمینه دارد. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی مسائل امانت الکترونیکی در کتابخانه‌های دیجیتالی از دیدگاه ناشران الکترونیکی ایران تعیین شد. در این راستا، در پژوهش حاضر از رویکرد کمّی با روش پیمایشی-تحلیلی استفاده شده است. جامعه پژوهش را 21 ناشر الکترونیکی تشکیل می‌دهند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه پژوهشگرساخته‌ای استفاده شد که مبتنی بر یافته‌های پژوهش در پیشینه پژوهش است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از فرمول‌های لازم برای کسب درصد،‌ میانگین و سایر موارد با استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزار «اکسِل ماکروسافت» استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که امانت الکترونیکی نیازمند ابزارها، روش‌ها و مدل‌های کسب‌وکار متعددی است. ناشران الکترونیکی کشور در زمینه تولید محتوای الکترونیکی همچنان نوپا هستند و تولیدات الکترونیکی معدودی دارند. همچنین ناشران، آثار الکترونیکی خود را در اکثر موارد با استفاده از لوح فشرده و با فرمت‌هایی مانند پی‌دی‌اف منتشر می‌کنند. با وجود این، در صورت آگاه‌سازی، در اکثر موارد (حدود 90 درصد) موافق بهره‌گیری از آثار الکترونیکی در سرویس امانت الکترونیکی، به‌ شرط مراعات کپی‌رایت هستند. در این راستا ناشران به جهت ضعف در سرمایه‌گذاری و توانایی محدود در بهره‌گیری از فناوری‌های اطلاعاتی نیازمند واسطه‌هایی هستند که سود آن‌ها را تضمین و‌ فرایند امانت الکترونیکی را مدیریت نمایند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

E-Lending in digital libraries, viewpoints of Iranian publishers: challenges and solutions

نویسنده [English]

  • Mehdi alipour-Hafezi
چکیده [English]

Now Persian digital resources allocate very little volume in digital libraries. This shows some problems. Therefore, the main objective of this study is to identify e-lending issues in digital libraries from the viewpoints of Iranian electronic publishers. Quantitative approach with analytical survey method was used in this study. 21 electronic publishers were studied by researcher-made questionnaire. In order to analyze data, needed formulas were used for account percentage, median and so on. Microsoft excel spreadsheet application was used to analyze data. Findings showed that e-lending needs different tools, methods and business models. Electronic publishers are young in producing electronic content. Moreover publishers publish most of their resources on CDs and PDF format. But they agree (with about 90 percent) with e-lending by digital libraries if they care copyright. In this way, they need dealers to manage e-lending process and warranty their benefits because of their financial limitations and weakness in applying ICT.

کلیدواژه‌ها [English]

  • digital libraries
  • e-lending
  • Electronic interlibrary loan
  • electronic content
  • Electronic publishers
  • Electronic publishing