تأثیر نگرش‌های فرهنگی دانشجویان کارشناسی‌ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی بر قضاوت ربط: بر اساس شاخص‌های نگرش فرهنگی هافستد

چکیده

فرهنگ بر ادراکات، رفتار مدیریتی و تصمیم‌گیری‌های انسان تأثیر به‌سزایی دارد. اطلاع‌یابی هم فرایندی است که در آن کاربر دست به انتخاب می‌زند و تصمیم می‌گیرید که کدام منابع اطلاعاتی مرتبط با نیاز اطلاعاتی او هستند. بافت فرهنگی هر کشور با کشور دیگر متفاوت است و حتی در یک کشور، بافت‌های فرهنگی متفاوتی وجود دارد. بنابراین، بررسی تأثیری که فرهنگ بر رفتار اطلاع‌یابی کاربران دارد، بسیار ضروری است و در صورت تأیید وجود ارتباط بین نگرش‌های فرهنگی و قضاوت ربط، رویکرد بازیابی اطلاعات وارد مرحله‌ای جدید خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر نگرش‌های فرهنگی دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی بر قضاوت ربط آن‌هاست. روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی است و از دو پرسشنامه نگرش فرهنگی «هافستد» و تشخیص قضاوت ربط به ‌عنوان ابزارهای پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، متشکل از 50 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه خوارزمی است که ورودی سال‌های 1393 تا 1395 بودند. جهت توصیف داده‌های آماری از میانگین و انحراف معیار و جهت تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی «پیرسون» و تحلیل رگرسیون همزمان به‌منظور بررسی رابطه بین دو متغیر استفاده شد. دیدگاه اجتماعی-شناختی، تأثیر بافت و زمینه‌ای را که کاربر در آن رشد کرده در نتایج جست‌وجوی اطلاعات بررسی می‌کند؛ اما تاکنون پژوهشی انجام نشده که به‌طور ویژه به بررسی تأثیر بافت نگرش‌های فرهنگی کاربران بر قضاوت ربط آنان پرداخته باشد. لذا، پژوهشگر در این پژوهش در پی بررسی ارتباط این دو متغیر با یکدیگر است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که بین شاخص‌های فرهنگی و قضاوت ربط رابطه معنادار وجود دارد و در ارزیابی مدارک بازیابی‌شده، نباید صرفاً به ویژگی‌های نظام بازیابی اطلاعات اکتفا کرد، بلکه خود کاربر هم نقش اساسی در تصمیم‌گیری ایفا می‌کند. علاوه بر این، نه فقط ویژگی‌های فردی و حالات روانی کاربر، بلکه ویژگی‌های فرهنگی جامعه‌ای که فرد در آن زندگی کرده است نیز در این زمینه بسیار مؤثر خواهد بود.
بر اساس نتایج این پژوهش، دانشجویانی که از نگرش فرهنگی فاصله قدرتِ کم برخوردارند (یعنی دانشجویانی که سعی می‌کنند تا حد امکان، نابرابری‌ها در قدرت، ثروت و رقابت را در بین خود کاهش دهند و از این نابرابری‌ها و تبعیض‌ها پشتیبانی نمی‌کنند)، قضاوت ربط خوبی دارند (r=0.315). بالاترین رابطه بین دو متغیر پژوهش مربوط به قضاوت ربط و شاخص جمع‌گرایی دانشجویان است (0.508=r) همچنین، مشخص شد که از بین شاخص‌های نگرش ‌فرهنگی، نگرش زن‌سالاری است که با قضاوت ربط کمترین رابطه معنادار را دارد (0.212=r) و نیز تنها شاخصی که رابطه معکوس با قضاوت ربط دارد، اجتناب از عدم اطمینان است (0.249=r).
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of cultural attitudes of master students of Knowledge and Information Science on relevance judgment: in according to Hofstede cultural attitude dimensions

چکیده [English]

Culture affects our concepts, management behavior and decision making. In information retrieval process, users recognize which records are related to their information needs. On the other hand, users from different countries have different culture and even there are users with different culture from one country. So it’s necessary to know if there is significant relationship between user’s cultural attitude and their information behavior? If this relationship is proved, information retrieval researches will enter to new phase.
In this research, analytical-survey has been used and there are 2 questionnaires (Hofstede cultural attitude dimensions & relevance judgment) as the research tools. 50 master students of Knowledge and Information Science in Kharazmi University (1393-1395), are research society. For data description average and standard deviation, and for data analysis Pearson Correlation Coefficient and simultaneous-entry regression analysis have been used. Socio-cognitive attitude focuses on effect of users social environment on relevance judgment, but there isn’t any researches to distinguish relationship between cultural attitude and relevance judgment.
Findings show that users have important role in decision making and besides, not only user’s personality characteristics play effective role, but also cultural situation of users who live in that society is important. Results show that students with low power distance, have high relevance judgment (r=0.315). The maximum relevance judgment belongs to variables collectivism and relevance judgment (r=0.508). There is the lowest significant relationship between femininity and relevance judgment (0.212). Uncertainty avoidance is the only dimension that has inverse significant relationship with relevance judgment (r=-0.249).

کلیدواژه‌ها [English]

  • socio-cognitive attitude
  • cognitive attitude
  • Relevance
  • Relevance Judgment
  • cultural attitude