چاله‌ها و چالش‌های پژوهش در علوم انسانی در ایران؛ پنجره‌ای به‌روی سیاست‌گذاری علم

نویسندگان

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)

چکیده

انجام پژوهش در زمینۀ علوم انسانی در ایران با دشواری‌هایی اساسی همراه است. هدف این پژوهش شناسایی اساسی‌ترین چالش‌ها و موانع پژوهش در زمینۀ علوم انسانی در ایران است. پژوهش‌ها و مطالعه‌های گوناگونی درباره موانع و کاستی‌های انجام پژوهش در زمینۀ علوم انسانی در ایران به انجام رسیده‌اند که دربردارنده داده‌هایی ارزشمندند. در این پژوهش، با روش‌شناسی «مرور نظام‌مند»، ۳۲ اثر در پیوند با موضوع این مقاله (مانند پایان‌نامه و رساله، مقاله نشریه، و مقاله همایش) در پایگاه‌های اطلاعاتی گوناگون فارسی شناسایی و تمام‌متن آنها مطالعه شد. با روش کدگذاری به تحلیل داده‌ها پرداخته و دسته‌ها و ابعاد دشواری پژوهش شناسایی شدند. نزدیک به ۲۰۰ مانع پژوهش در زمینه علوم انسانی در نوشته‌های دانشگاهی برجسته شده که آنها را می‌توان در ۹۳ مؤلفه خلاصه کرد. مؤلفه‌ها را نیز می‌توان در هفت بُعد گسترده، یعنی بافت اجتماعی فقیر، زیرساخت سست، سازمان و مدیریت ناکارآمد، سیاست‌گذاری نادرست، ضعف پژوهشگران، قوانین و مقررات ناسازگار، و ماهیت متفاوت دسته‌بندی کرد. گمان می‌رود که «سازمان و مدیریت ناکارآمد» بیش از دیگر ابعاد، مانع پژوهش در زمینه علوم انسانی در ایران است. این مقاله از مهمترین کوشش‌هایی است که نگاهی نسبتاً فراگیر روی بازدارنده‌ها و دشواری‌های انجام پژوهش در زمینۀ علوم انسانی دارد. از این رو، این مطالعه از مهمترین پژوهش‌ها برای به دست دادن دیدی نسبتاً فراگیر درباره بازدارنده‌های پژوهش در علوم انسانی در ایران است. سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران پژوهش کشور باید از موانعی که سر راه پژوهش هستند آگاه باشند تا برنامه‌های درست و کارآمدی طراحی و اجرا کنند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند فهم بهتری از موانع پژوهش علوم انسانی در ایران به دست دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Barriers to Research in the Humanities in Iran: a window to Science Policy

نویسندگان [English]

  • Behrooz Rasuli
  • Parviz Shahriari
چکیده [English]

Conducting research in humanities sciences in Iran is faces with different barriers, including the small number of researchers, financial resources shortage, weak research infrastructure, etc.  Adressing these barriers is required for advancement in humanities sciences and exploring these barriers is the first step to address them, properly. The purpose of this study is to identify the key challenges of and barriers to research in the field of humanities in Iran. Several studies have been shed light on challenges of conducting research in humanities in Iran, which contain relevant data. In this research, through a "systematic review", 32 relevant studies (such as theses and dissertations, journal articles, and conference papers) were sampled for fulltext reading and analysis. Collected data were analyzed by coding method and dimensions of barriers were identified. Nearly 200 barriers to research in the humanities have been highlighted in academic literature, which can be summarized into 93 indicators and seven broad dimensions, namley poor social context, weak infrastructure, inefficient organization and management, inappropriate policy-making, incompetent researchers, incompatible rules and regulations, and distinct nature of humanities sciences. Perhaps policy-makers have been played a significant role in emergence of barriers. This study is the first attempt to take a comprehensive view on the barriers and challenges of conducting research in the humanities in Iran. The research policy-makers and decision-makers must be aware of the barriers and challenges that are impactful on research in order to design and implement appropriate and efficient policies and plans. The findings of this study can provide a better understanding of the barriers to reaserch in humanities sciences in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • research barriers
  • Research Difficulties
  • Humanities
  • Iran
  • Research Policy-making
  1. احسانی وحید، موسی اعظمی، سیّد محمّدباقر نجفی، و فرامرز سهیلی. 1395. اثربخشی پژوهش‌های علمیِ داخلی بر شاخص‌های توسعه ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات 32 (2)‌: 319-347.
  2. احسانی وحید، موسی اعظمی، سیّد محمّدباقر نجفی، و فرامرز سهیلی. 1395. اثربخشی پژوهش‌های علمیِ داخلی بر شاخص‌های توسعه ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات 32 (2)‌: 319-347.
  3. احسانی وحید، موسی اعظمی، سیّد محمّدباقر نجفی، و فرامرز سهیلی. 1396. قابلیّت اثرگذاری پژوهش‌های فزاینده ایران بر توسعه کشور. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات 33 (1)‌: ۲۵-۵۲.
  4. احسانی وحید، موسی اعظمی، سیّد محمّدباقر نجفی، و فرامرز سهیلی. 1396. قابلیّت اثرگذاری پژوهش‌های فزاینده ایران بر توسعه کشور. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات 33 (1)‌: ۲۵-۵۲.
  5. احمدی، ‌محمد، ‌صمد رسول‌زاده ‌اقدم، و ‌یوسف محمدی‌فر. 1391. موانع و راهکارهای کاربست یافته‌های تحقیقاتی علوم انسانی. مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی 14 (4): 17-34.
  6. احمدی، ‌محمد، ‌صمد رسول‌زاده ‌اقدم، و ‌یوسف محمدی‌فر. 1391. موانع و راهکارهای کاربست یافته‌های تحقیقاتی علوم انسانی. مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی 14 (4): 17-34.
  7. احمدی‌ دستجردی، داوود، و صدور انوری. 1383. نقش دانشگاه و پژوهش در توسعه ملی. دایره‌المعارف آموزش عالی. جلد اول (53-59). تهران‌: بنیاد دانشنامه فارسی.
  8. احمدی‌ دستجردی، داوود، و صدور انوری. 1383. نقش دانشگاه و پژوهش در توسعه ملی. دایره‌المعارف آموزش عالی. جلد اول (53-59). تهران‌: بنیاد دانشنامه فارسی.
  9. بهروان، حسین. 1376. جامعه‌شناسی سازمانی تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی در ایران - بررسی عوامل مؤثر بر انگیزه و توان تحقیق اعضای هیئت علمی علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد. رساله دکتری. دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  10. بهروان، حسین. 1376. جامعه‌شناسی سازمانی تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی در ایران - بررسی عوامل مؤثر بر انگیزه و توان تحقیق اعضای هیئت علمی علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد. رساله دکتری. دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  11. بهروان، حسین. 1383. بررسی عوامل مؤثر بر میزان تمایل اعضای هیئت علمی دانشگاه به اجرای طرح‌های پژوهشی. علوم اجتماعی: 121-147. https: //doi.org/10.22067/jss.v0i0.15998.
  12. بهروان، حسین. 1383. بررسی عوامل مؤثر بر میزان تمایل اعضای هیئت علمی دانشگاه به اجرای طرح‌های پژوهشی. علوم اجتماعی: 121-147. https: //doi.org/10.22067/jss.v0i0.15998.
  13. تاج‌الدینی، ‌اورانوس، ‌فهیمه باب‌الحوائجی، و ‌علی موسوی. 1396. بررسی وضعیت ترجمان دانش در علوم انسانی کشور. دانش‌شناسی 38 (10): 25-36.
  14. تاج‌الدینی، ‌اورانوس، ‌فهیمه باب‌الحوائجی، و ‌علی موسوی. 1396. بررسی وضعیت ترجمان دانش در علوم انسانی کشور. دانش‌شناسی 38 (10): 25-36.
  15. حسین‌پور، محمد. 1390الف. بررسی عوامل بازدارنده فعالیت پژوهشی اعضای هیئت علمی رشته‌های علوم انسانی. یافته‌های نو در روان‌شناسی (روان‌شناسی اجتماعی) 6 (19): 79-95.
  16. حسین‌پور، محمد. 1390الف. بررسی عوامل بازدارنده فعالیت پژوهشی اعضای هیئت علمی رشته‌های علوم انسانی. یافته‌های نو در روان‌شناسی (روان‌شناسی اجتماعی) 6 (19): 79-95.
  17. حسین‌پور، محمد. 1390ب. بررسی عوامل بازدارنده و تسهیل‌کننده انجام پژوهش و رابطه آن با عملکرد پژوهشی اعضای هیئت ‌علمی رشته‌های علوم انسانی دانشگاه‌های شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
  18. حسین‌پور، محمد. 1390ب. بررسی عوامل بازدارنده و تسهیل‌کننده انجام پژوهش و رابطه آن با عملکرد پژوهشی اعضای هیئت ‌علمی رشته‌های علوم انسانی دانشگاه‌های شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
  19. حسین‌پور، محمد. 1391. آسیب‌شناسی پژوهشی اعضای هیئت علمی رشته‌های علوم انسانی. مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی 16 (50): 45-64‌.
  20. حسین‌پور، محمد. 1391. آسیب‌شناسی پژوهشی اعضای هیئت علمی رشته‌های علوم انسانی. مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی 16 (50): 45-64‌.
  21. حسینی، سید حسین، و روح‌الله شهابی. 1397. علوم انسانی در ایران؛ وضعیت کنونی و راهکارهای ارتقای آن با بهره‌گیری از الگوی تحلیل درونی/ محیطی. پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی 18 (1): 101-126. criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3163_fb921c1837391b0383dade33870ec8fc.pdf (دسترسی در 25/07/1399)
  22. حسینی، سید حسین، و روح‌الله شهابی. 1397. علوم انسانی در ایران؛ وضعیت کنونی و راهکارهای ارتقای آن با بهره‌گیری از الگوی تحلیل درونی/ محیطی. پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی 18 (1): 101-126. criticalstudy.ihcs.ac.ir/article_3163_fb921c1837391b0383dade33870ec8fc.pdf (دسترسی در 25/07/1399)
  23. حیدری، غلامرضا، و فرزانه قنادی‌نژاد. 1397. تبیین موانع و راهکارهای نظریه‌پردازی در علوم انسانی و اجتماعی (مطالعه موردی: اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز). رهیافت 28 (71): 1-18. rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13668_91ff28b80e445a65c4f61fb05aecfd03.pdf (دسترسی در 05/09/1399).
  24. حیدری، غلامرضا، و فرزانه قنادی‌نژاد. 1397. تبیین موانع و راهکارهای نظریه‌پردازی در علوم انسانی و اجتماعی (مطالعه موردی: اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز). رهیافت 28 (71): 1-18. rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13668_91ff28b80e445a65c4f61fb05aecfd03.pdf (دسترسی در 05/09/1399).
  25. حیدری، غلامرضا، و فرزانه قنادی‌نژاد، و رحیم چینی‌پرداز. 1396. مروری بر مطالعات مربوط به اولویت‌های پژوهش در علم اطلاعات و دانش‌شناسی در ایران و جهان. علوم و فنون مدیریت اطلاعات 3 (3): 35-63. stim.qom.ac.ir/article_999_d5137c80cab84f9208f9be3f24f6aa44.pdf (دسترسی در 05/09/1399).
  26. حیدری، غلامرضا، و فرزانه قنادی‌نژاد، و رحیم چینی‌پرداز. 1396. مروری بر مطالعات مربوط به اولویت‌های پژوهش در علم اطلاعات و دانش‌شناسی در ایران و جهان. علوم و فنون مدیریت اطلاعات 3 (3): 35-63. stim.qom.ac.ir/article_999_d5137c80cab84f9208f9be3f24f6aa44.pdf (دسترسی در 05/09/1399).
  27. خوش‌اخلاق، مهدی. 1393. اندیشکده علم- فرهنگ: بررسی موانع تحول در علوم انسانی. کنگره پیشگامان پیشرفت. تهران.
  28. خوش‌اخلاق، مهدی. 1393. اندیشکده علم- فرهنگ: بررسی موانع تحول در علوم انسانی. کنگره پیشگامان پیشرفت. تهران.
  29. دارابی، مجید. 1397. موانع توسعه علوم انسانی در ایران؛ مسئله‌ای مهم در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی. چهارمین همایش ملی تمدن نوین اسلامی. تهران.
  30. دارابی، مجید. 1397. موانع توسعه علوم انسانی در ایران؛ مسئله‌ای مهم در شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی. چهارمین همایش ملی تمدن نوین اسلامی. تهران.
  31. دارابی، مجید. 1399. علوم انسانی؛ مفهوم و موانع توسعه آن. دومین جشنواره تألیفات برتر علوم انسانی اسلامی. جایزه ویژه علامه جعفری (رض). تهران.
  32. دارابی، مجید. 1399. علوم انسانی؛ مفهوم و موانع توسعه آن. دومین جشنواره تألیفات برتر علوم انسانی اسلامی. جایزه ویژه علامه جعفری (رض). تهران.
  33. دانایی‌فرد، حسن. 1388. تحلیلی بر موانع تولید دانش در حوزه علوم انسانی: رهنمودهایی برای ارتقای کیفیت ظرفیت سیاست ملی علم ایران. سیاست علم و فناوری 2 (1): 1-16.
  34. دانایی‌فرد، حسن. 1388. تحلیلی بر موانع تولید دانش در حوزه علوم انسانی: رهنمودهایی برای ارتقای کیفیت ظرفیت سیاست ملی علم ایران. سیاست علم و فناوری 2 (1): 1-16.
  35. دیانی، محمدحسین. 1381. گلوگاه‌های پژوهش در علوم اجتماعی. تهران: کتابخانه رایانه‌ای.
  36. دیانی، محمدحسین. 1381. گلوگاه‌های پژوهش در علوم اجتماعی. تهران: کتابخانه رایانه‌ای.
  37. سامانیان، ‌مصیب. 1384. وضعیت تولید علم در ایران در گروه علوم انسانی و موانع توسعه علمی در این گروه. پژوهشنامه تربیتی 4 (2): 53-84.
  38. سامانیان، ‌مصیب. 1384. وضعیت تولید علم در ایران در گروه علوم انسانی و موانع توسعه علمی در این گروه. پژوهشنامه تربیتی 4 (2): 53-84.
  39. سنگی، لیلا، محمدمهدی مجاهدی، سید عبدالامیر نبوی، و الهه حجازی. 1398الف. موانع توسعه علوم انسانی از منظر خردگرایی نقاد با نگاهی به ایران. پژوهش سیاست نظری (پژوهش علوم سیاسی) جدید 26: 221-225.
  40. سنگی، لیلا، محمدمهدی مجاهدی، سید عبدالامیر نبوی، و الهه حجازی. 1398الف. موانع توسعه علوم انسانی از منظر خردگرایی نقاد با نگاهی به ایران. پژوهش سیاست نظری (پژوهش علوم سیاسی) جدید 26: 221-225.
  41. سنگی، لیلا، محمدمهدی مجاهدی، سید عبدالامیر نبوی، و الهه حجازی. 1398ب. موانع توسعه علمی ایران در حوزه علوم انسانی با تأکید بر عنصر فرهنگ. مطالعات سیاسی 43 (11): 49-70.
  42. سنگی، لیلا، محمدمهدی مجاهدی، سید عبدالامیر نبوی، و الهه حجازی. 1398ب. موانع توسعه علمی ایران در حوزه علوم انسانی با تأکید بر عنصر فرهنگ. مطالعات سیاسی 43 (11): 49-70.
  43. شاه‌محمدی، مریم. 1393. بررسی عوامل بازدارنده فعالیت‌های پژوهشی در دانشجویان کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی. همایش بین‌المللی مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. رودهن.
  44. شاه‌محمدی، مریم. 1393. بررسی عوامل بازدارنده فعالیت‌های پژوهشی در دانشجویان کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی. همایش بین‌المللی مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن. رودهن.
  45. شهریاری، پرویز، و بهروز رسولی. 1399. هیچ پژوهشی بی‌عیب نیست: کاوش محدودیت‌های پژوهش در پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات ۳۶ (۱)‌: ۹۵-۱۲۶. https://jipm.irandoc.ac.ir/article-1-4427-fa.pdf (دسترسی در 25/07/1399)
  46. شهریاری، پرویز، و بهروز رسولی. 1399. هیچ پژوهشی بی‌عیب نیست: کاوش محدودیت‌های پژوهش در پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات ۳۶ (۱)‌: ۹۵-۱۲۶. https://jipm.irandoc.ac.ir/article-1-4427-fa.pdf (دسترسی در 25/07/1399)
  47. صادقی، عباس. 1370. بررسی مشکلات تحقیق در رشته‌های علوم‌انسانی از دیدگاه اساتید دانشکده‌های علوم انسانی دانشگاه اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.
  48. صادقی، عباس. 1370. بررسی مشکلات تحقیق در رشته‌های علوم‌انسانی از دیدگاه اساتید دانشکده‌های علوم انسانی دانشگاه اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.
  49. صالحی، محمد، پرویز سعیدی، نگین جباری، مریم کاظمی ملک محمودی، و شیما کاظمی ملک محمودی. 1395. موانع انجام فعالیت‌های پژوهشی در دانشگاه از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان. توسعه آموزش جندی‌شاپور 7 (1): 84-93. http://journals.ajums.ac.ir/article_79783_71125a570b7138ecb60732dc4f3d5f1c.pdf (دسترسی در 05/09/1398)
  50. صالحی، محمد، پرویز سعیدی، نگین جباری، مریم کاظمی ملک محمودی، و شیما کاظمی ملک محمودی. 1395. موانع انجام فعالیت‌های پژوهشی در دانشگاه از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان. توسعه آموزش جندی‌شاپور 7 (1): 84-93. http://journals.ajums.ac.ir/article_79783_71125a570b7138ecb60732dc4f3d5f1c.pdf (دسترسی در 05/09/1398)
  51. صفدری، رضا، مرجان قاضی‌سعیدی، حمیده احتشام، مهری روبیاتی، و نرگس ضیایی. 1395. موانع پژوهش در علوم پزشکی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال ۱۳۹۱. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان 15 (6): 515-526. http://journal.rums.ac.ir/article-1-3026-fa.html (دسترسی در 05/08/1398)
  52. صفدری، رضا، مرجان قاضی‌سعیدی، حمیده احتشام، مهری روبیاتی، و نرگس ضیایی. 1395. موانع پژوهش در علوم پزشکی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در سال ۱۳۹۱. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان 15 (6): 515-526. http://journal.rums.ac.ir/article-1-3026-fa.html (دسترسی در 05/08/1398)
  53. صفری مرادآبادی، علی، علی رمضانخانی، تیمور آقاملایی، مرضیه حسینی، و سکینه دادی‌پور 1396. موانع انجام پژوهش از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی 9 (3): 1-9. [DOI:10.29252/rme.9.3.9]
  54. صفری مرادآبادی، علی، علی رمضانخانی، تیمور آقاملایی، مرضیه حسینی، و سکینه دادی‌پور 1396. موانع انجام پژوهش از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی 9 (3): 1-9. [DOI:10.29252/rme.9.3.9]
  55. طاهری، سیده ‌سولماز، بهاره ناظمی، سقراط فقیه‌زاده، جواد راهبر، و بهسان اصغرنژاد. 1396. بررسی موانع انجام پژوهش از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زنجان در سال 1395. توسعه آموزش در علوم پزشکی 10 (28): 65-77. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=323509 (دسترسی در 14/07/1398)
  56. طاهری، سیده ‌سولماز، بهاره ناظمی، سقراط فقیه‌زاده، جواد راهبر، و بهسان اصغرنژاد. 1396. بررسی موانع انجام پژوهش از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زنجان در سال 1395. توسعه آموزش در علوم پزشکی 10 (28): 65-77. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=323509 (دسترسی در 14/07/1398)
  57. عابدی، بهاره، و سعید محمدزاده. 1396. شناسایی موانع تحقیق و نوآوری از دیدگاه اعضای هیئت علمی (مورد مطالعه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان). رویکردهای پژوهشی کارآفرینانه در کشاورزی: 41-56. http://eraa.asnrukh.ac.ir/article_87754.html (دسترسی در 04/07/1399)
  58. عابدی، بهاره، و سعید محمدزاده. 1396. شناسایی موانع تحقیق و نوآوری از دیدگاه اعضای هیئت علمی (مورد مطالعه دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان). رویکردهای پژوهشی کارآفرینانه در کشاورزی: 41-56. http://eraa.asnrukh.ac.ir/article_87754.html (دسترسی در 04/07/1399)
  59. عرب‌مختاری، روح‌الله. 1386. شناسایی موانع و مشکلات پژوهش در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه‌های دولتی کشور از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
  60. عرب‌مختاری، روح‌الله. 1386. شناسایی موانع و مشکلات پژوهش در رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه‌های دولتی کشور از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
  61. علی‌بخشی، عباس. 1395. علوم انسانی بومی و تمدن‌سازی اسلامی‌؛ موانع، راهکارها و قابلیت‌ها. مجله عیار پژوهش در علوم انسانی 7 (1): 29-48.
  62. علی‌بخشی، عباس. 1395. علوم انسانی بومی و تمدن‌سازی اسلامی‌؛ موانع، راهکارها و قابلیت‌ها. مجله عیار پژوهش در علوم انسانی 7 (1): 29-48.
  63. فضیلت‌خواه، حسین. 1371. بررسی موانع و مشکلات تحقیقات اجتماعی در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  64. فضیلت‌خواه، حسین. 1371. بررسی موانع و مشکلات تحقیقات اجتماعی در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
  65. قادری‌فر، اسماعیل. 1392. شناسایی و اولویت‌بندی موانع فراروی پژوهش‌های کاربردی (مطالعه موردی: پژوهشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. پردیس دانشگاهی، دانشگاه گیلان.
  66. قادری‌فر، اسماعیل. 1392. شناسایی و اولویت‌بندی موانع فراروی پژوهش‌های کاربردی (مطالعه موردی: پژوهشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. پردیس دانشگاهی، دانشگاه گیلان.
  67. قلی‌پور، حسین. 1395. فهم چالش‌های تحول علوم انسانی در جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر رویکرد نهادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
  68. قلی‌پور، حسین. 1395. فهم چالش‌های تحول علوم انسانی در جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر رویکرد نهادی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
  69. کریمی، وجیهه، عبدالرحیم نوه‌ابراهیم، حمیدرضا آراسته، و محمدرضا بهرنگی. 1393. شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت توسعه علوم انسانی با رویکردی مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد با نگاهی به آموزش عالی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی 2 (7): 65-82.
  70. کریمی، وجیهه، عبدالرحیم نوه‌ابراهیم، حمیدرضا آراسته، و محمدرضا بهرنگی. 1393. شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت توسعه علوم انسانی با رویکردی مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد با نگاهی به آموزش عالی. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی 2 (7): 65-82.
  71. کفاشان‌کاخکی، ‌مجتبی، و ‌محسن خلیلی. 1398. نقش ارتباط علمی در فرایند تولید دانش در علوم انسانی. پژوهش‌های نظری و کاربردی در علم اطلاعات و دانش‌شناسی 17 (9): 107-123.
  72. کفاشان‌کاخکی، ‌مجتبی، و ‌محسن خلیلی. 1398. نقش ارتباط علمی در فرایند تولید دانش در علوم انسانی. پژوهش‌های نظری و کاربردی در علم اطلاعات و دانش‌شناسی 17 (9): 107-123.
  73. کمیته شناسایی موانع تحقیق و نوآوری. 1382. شناسایی موانع تحقیق و نوآوری در کشور (برنامه بلندمدت و کوتاه‌مدت).» رهیافت 13 (31): 95-103. http://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13363_84c22932833bda90df4ac1dd58dd45f6.pdf (دسترسی در 17/08/1398)
  74. کمیته شناسایی موانع تحقیق و نوآوری. 1382. شناسایی موانع تحقیق و نوآوری در کشور (برنامه بلندمدت و کوتاه‌مدت).» رهیافت 13 (31): 95-103. http://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13363_84c22932833bda90df4ac1dd58dd45f6.pdf (دسترسی در 17/08/1398)
  75. مالکپور لتری، کامران. 1394. آسیب‌شناسی ارتباط بین صنایع و دانشگاه‌های حوزه علوم انسانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
  76. مالکپور لتری، کامران. 1394. آسیب‌شناسی ارتباط بین صنایع و دانشگاه‌های حوزه علوم انسانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی.
  77. محمدمیرزائی، حسن. 1394الف. بررسی گفتمان‌های تولید علوم انسانی بومی (دینی) و آسیب‌شناسی موانع تحقق آن‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد.
  78. محمدمیرزائی، حسن. 1394الف. بررسی گفتمان‌های تولید علوم انسانی بومی (دینی) و آسیب‌شناسی موانع تحقق آن‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد.
  79. محمدمیرزائی، حسن. 1394ب. موانع تولید علوم انسانی دینی در جمهوری اسلامی ایران (با استفاده از دیدگاه‌های اساتید و صاحب‌نظران حوزه تولید علم دینی). کنگره پیشگامان پیشرفت. تهران.
  80. محمدمیرزائی، حسن. 1394ب. موانع تولید علوم انسانی دینی در جمهوری اسلامی ایران (با استفاده از دیدگاه‌های اساتید و صاحب‌نظران حوزه تولید علم دینی). کنگره پیشگامان پیشرفت. تهران.
  81. محمودپور، بختیار، حمید رحیمیان، عباس عباس‌پور، و علی دلاور. 1391. واکاوی چالش‌های فراروی تجاری‌سازی تحقیقات علوم انسانی و ارائه یک نظریه زمینه‌ای. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی 2 (2): 19-48.
  82. محمودپور، بختیار، حمید رحیمیان، عباس عباس‌پور، و علی دلاور. 1391. واکاوی چالش‌های فراروی تجاری‌سازی تحقیقات علوم انسانی و ارائه یک نظریه زمینه‌ای. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی 2 (2): 19-48.
  83. محمودی، فیروز، زهرا صمدی، و زینب فیض‌الله‌زاده. 1397. رتبه‌بندی عوامل بازدارنده تولید علمی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی 1397 (51): 60-67. http://edcbmj.ir/article-1-1541-fa.pdf (دسترسی در 02/09/1398)
  84. محمودی، فیروز، زهرا صمدی، و زینب فیض‌الله‌زاده. 1397. رتبه‌بندی عوامل بازدارنده تولید علمی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز. راهبردهای آموزش در علوم پزشکی 1397 (51): 60-67. http://edcbmj.ir/article-1-1541-fa.pdf (دسترسی در 02/09/1398)
  85. میرابی، مقداد، زینب امینی، داود جعفری، ایمان جبلی، هما فضلی، فاطمه عظامی، فرزانه صحرائی، زهره سیفی‌پور، و رضا منیعی. 1398. آمار آموزش عالی ایران سال تحصیلی 97 - 1396. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی. https://irphe.ac.ir/files/Statistic/files/Amar1Negah/1396-97.pdf (دسترسی در 17/08/1398)
  86. میرابی، مقداد، زینب امینی، داود جعفری، ایمان جبلی، هما فضلی، فاطمه عظامی، فرزانه صحرائی، زهره سیفی‌پور، و رضا منیعی. 1398. آمار آموزش عالی ایران سال تحصیلی 97 - 1396. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی. https://irphe.ac.ir/files/Statistic/files/Amar1Negah/1396-97.pdf (دسترسی در 17/08/1398)
  87. میرزایی، مهدی، محمود ابوالقاسمی، و محمد قهرمانی. 1395. موانع موفقیت فعالیت‌های پژوهشی کاربردی (تقاضامحور) در دانشگاه صنعتی اصفهان (1390-1381). آموزش عالی ایران 8 (2): 31-56. http://ihej.ir/article-1-875-fa.pdf (دسترسی در 27/08/1398)
  88. میرزایی، مهدی، محمود ابوالقاسمی، و محمد قهرمانی. 1395. موانع موفقیت فعالیت‌های پژوهشی کاربردی (تقاضامحور) در دانشگاه صنعتی اصفهان (1390-1381). آموزش عالی ایران 8 (2): 31-56. http://ihej.ir/article-1-875-fa.pdf (دسترسی در 27/08/1398)
  89. میرزایی‌رافع، مهری. 1390. بررسی موانع نظریه‌پردازی در حوزه علوم انسانی از دیدگاه اعضای هیئت علمی رشته‌های مختلف علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا همدان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا.
  90. میرزایی‌رافع، مهری. 1390. بررسی موانع نظریه‌پردازی در حوزه علوم انسانی از دیدگاه اعضای هیئت علمی رشته‌های مختلف علوم انسانی دانشگاه بوعلی سینا همدان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا.
  91. نبوی، ‌عبدالامیر، ‌لیلا سنگی، و ‌محمد‌مهدی مجاهدی. 1396. تبیین موانع سیاسی و ساختاری توسعه علمی ایران در حوزه علوم انسانی. مطالعات سیاسی 38 (10): 195-216.
  92. نبوی، ‌عبدالامیر، ‌لیلا سنگی، و ‌محمد‌مهدی مجاهدی. 1396. تبیین موانع سیاسی و ساختاری توسعه علمی ایران در حوزه علوم انسانی. مطالعات سیاسی 38 (10): 195-216.
  93. نریمانی، ‌امیررضا، ‌رضا واعظی، ‌سید مهدی الوانی، و ‌وجهﺍله قربانی‌زاده. 1396. شناسایی عوامل و موانع برون‌سازمانی دانشگاه در تجاری‌سازی پژوهش‌های علوم انسانی. فرایند مدیریت و توسعه 99 (30): 81-110.
  94. نریمانی، ‌امیررضا، ‌رضا واعظی، ‌سید مهدی الوانی، و ‌وجهﺍله قربانی‌زاده. 1396. شناسایی عوامل و موانع برون‌سازمانی دانشگاه در تجاری‌سازی پژوهش‌های علوم انسانی. فرایند مدیریت و توسعه 99 (30): 81-110.
  95. نوروزی، عباسعلی، محمود ابوالقاسمی، و محمد قهرمانی. 1394. بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی 6 (22): 77-108. http://jedu.miau.ac.ir/article_840_b3a13772fd6a8997233dc3f5b4ea6bbd.pdf (دسترسی در 04/07/1398)
  96. نوروزی، عباسعلی، محمود ابوالقاسمی، و محمد قهرمانی. 1394. بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی 6 (22): 77-108. http://jedu.miau.ac.ir/article_840_b3a13772fd6a8997233dc3f5b4ea6bbd.pdf (دسترسی در 04/07/1398)
  97. نوری، هادی. 1393. بررسی موانع تولید علوم انسانی بومی در رشته‌های علوم تربیتی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. پردیس بین‌الملل، دانشگاه شیراز.
  98. نوری، هادی. 1393. بررسی موانع تولید علوم انسانی بومی در رشته‌های علوم تربیتی از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. پردیس بین‌الملل، دانشگاه شیراز.
  99. واثقی‌آبادی، محمد. 1397. شناسایی و اولویت بندی موانع تحقق مرجعیت علمی در عرصه علوم انسانی(‌مورد مطالعه دانشگاه امام صادق(ع)). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  100. واثقی‌آبادی، محمد. 1397. شناسایی و اولویت بندی موانع تحقق مرجعیت علمی در عرصه علوم انسانی(‌مورد مطالعه دانشگاه امام صادق(ع)). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  101. ویسانی، یوسف، و علی دل‌پیشه. 1398. بررسی موانع و مشکلات پژوهش در حوزه علوم پزشکی ایران از دیدگاه اعضای هیئت علمی، کارشناسان پژوهشی و دانشجویان: مرور سیستماتیک. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام 27 (1): 13-24. [DOI:10.29252/sjimu.27.1.13]
  102. ویسانی، یوسف، و علی دل‌پیشه. 1398. بررسی موانع و مشکلات پژوهش در حوزه علوم پزشکی ایران از دیدگاه اعضای هیئت علمی، کارشناسان پژوهشی و دانشجویان: مرور سیستماتیک. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام 27 (1): 13-24. [DOI:10.29252/sjimu.27.1.13]
  103. هاشمیان‌نژاد، فاطمه. 1394. بررسی مشکلات پژوهشی اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌های دولتی شهر مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
  104. هاشمیان‌نژاد، فاطمه. 1394. بررسی مشکلات پژوهشی اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌های دولتی شهر مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
  105. Archambault, Éric, Étienne Vignola-Gagné, Grégoire Côté, Vincent Lariviere re, and Yves Gingrasb. 2006. Benchmarking scientific output in the social sciences and humanities: The limits of existing databases. Scientometrics 68 (3): 329-342. [DOI:10.1007/s11192-006-0115-z]
  106. Archambault, Éric, Étienne Vignola-Gagné, Grégoire Côté, Vincent Lariviere re, and Yves Gingrasb. 2006. Benchmarking scientific output in the social sciences and humanities: The limits of existing databases. Scientometrics 68 (3): 329-342. [DOI:10.1007/s11192-006-0115-z]
  107. Higgins, Julian P. T., and Sally Green. 2011. Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions Version 5.1.0 [Updated March 2011] (The Cochrane Collaboration, 2011), available from www.handbook.cochrane.org (accessed 12 Sept. 12, 2020).
  108. Higgins, Julian P. T., and Sally Green. 2011. Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions Version 5.1.0 [Updated March 2011] (The Cochrane Collaboration, 2011), available from www.handbook.cochrane.org (accessed 12 Sept. 12, 2020).
  109. Moahi, Kgomotso H. 2010. Research issues in the humanities and social sciences in Africa in the 21st Century: challenges and opportunities. Inkanyiso: Journal of Humanities and Social Sciences 2 (2): 78-85. [DOI:10.4314/ijhss.v2i2.63479]
  110. Moahi, Kgomotso H. 2010. Research issues in the humanities and social sciences in Africa in the 21st Century: challenges and opportunities. Inkanyiso: Journal of Humanities and Social Sciences 2 (2): 78-85. [DOI:10.4314/ijhss.v2i2.63479]
  111. Schantz, Mark S. 2008. Undergraduate Research in the Humanities: Challenges and Prospects. CUR Focus 29 (2): 26-29.
  112. Schantz, Mark S. 2008. Undergraduate Research in the Humanities: Challenges and Prospects. CUR Focus 29 (2): 26-29.
  113. Tomaselli, Keyan G. 2019. Humanities, Citations and Currency: Hierarchies of Value and Enabled Recolonisation. Critical Arts 33 (3): 16-29. [DOI:10.1080/02560046.2019.1690534]
  114. Tomaselli, Keyan G. 2019. Humanities, Citations and Currency: Hierarchies of Value and Enabled Recolonisation. Critical Arts 33 (3): 16-29. [DOI:10.1080/02560046.2019.1690534]