ارزیابی سطح تعالی سازمانی با استفاده از مدلEFQM: مطالعه موردی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران

حسن زاده, الهه; نشاط, نرگس; آزاده, فریدون

ارزیابی سطح تعالی سازمانی با استفاده از مدلEFQM: مطالعه موردی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران

نویسندگان

¹ کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا. ایران

² سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا. ایران

³ دانشگاه علوم پزشکی تهران

چکیده

مدل تعالی EFQM به‌عنوان چارچوبی اولیه برای ارزیابی و بهبود سازمان‌ها، نشان‌دهنده مزیت‌های پایداری است که یک سازمان سرآمد باید به آنها دست یابد. بدین لحاظ، هدف پژوهش حاضر تعیین سطح تعالی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا. ایران براساس مدل تعالی EFQM است. این مطالعه توصیفی به‌صورت مقطعی در سال 1389 انجام شد. تمامی مدیران رده میانی و رده بالای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد 90 سؤالی متناسب‌سازی‌شده با شرایط کتابخانه ملی است. یافته‌های پژوهش نشان داد که میانگین امتیاز خودارزیابی عملکرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی در بعد رهبری، 56 امتیاز از مجموع 100 امتیاز؛ در بعد خط‌مشی و راهبرد، 34 از مجموع80 امتیاز؛ در بعد کارکنان، 52 از مجموع 90 امتیاز؛ در بعد شراکت‌ها و منابع، 62 از مجموع 90 امتیاز؛ در بعد فرآیندها، 41 از مجموع
140 امتیاز؛ در بعد نتایج کاربر/مشتری، 80 از مجموع 200 امتیاز؛ در بعد نتایج کارکنان، 40 از مجموع 90 امتیاز؛ در بعد نتایج جامعه، 31 از مجموع 60 امتیاز؛ و در بعد نتایج کلیدی عملکرد، 96 از مجموع 150 امتیاز بود. با توجه به سرجمع امتیازهای داده‌شده به 9 معیار اصلی مدل تعالی، امتیاز سازمان اسناد و کتابخانه ملی 492 از 1000 امتیاز به‌دست آمد. در میان تمام معیارهای مدل، معیار شراکت‌ها و منابع، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است که این خود نشان‌دهنده مدیریت مناسب بر منابع خارجی و داخلی کلیدی سازمان است. همچنین، معیار فرآیندها کمترین امتیاز را
به‌خود اختصاص داده است، بر این اساس سازمان، باید تدابیر مناسبی به‌منظور بهبود فرآیندها جهت جلب رضایت کامل و ایجاد ارزش افزوده برای کاربران و سایر ذی‌نفعان خود بیاندیشد. به‌علاوه، یافته‌ها نشان داد که مدل تعالی سازمانی EFQM مدل مناسبی برای خودارزیابی کتابخانه‌ها و تشخیص نقاط قوت و حوزه‌های نیازمند بهبود آنها به‌شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey of Level of Excellence in National Library and Archives of I.R. of Iran Based on EFQM Excellence Model

نویسندگان [English]

Elaheh Hassanzadeh ¹
Narges Neshat ²
Fereydoun Azadeh ³

چکیده [English]

EFQM excellence model as a framework for evaluation and improvement in organizations indicates some advantages which an excellent organization should achieve. Furthermore, based on its position and the type of service it offers, NLAI needs an all-out study using EFQM model. So the current research aimed at determining level of excellence in NLAI based on EFQM excellence model. The research method was descriptive. Statistical society consisted of top and middle managers of NLAI. Data was gathered through the proportionate EFQM's 90 questions questionnaire. The results from descriptive statistics showed that the mean of NLAI performance self-assessment was acquired in 9 criteria of EFQM model: leadership 56 out of 100, policy and strategy 34 out of 80, people 52 out of 90, partnership and resources 62 out of 90, processes 41 out of 140, customer results 80 out of 200, people results40 out of 90, society results 31 out of 60, key performance results 96 out of 150. Finally, the NLAI gained 492 out of 1000 points. Among all the criteria of the model, partnership criteria and resources have achieved the highest score (62 points of 90) and process criteria lowest score (41 points of 140). Therefore NLAI should be improving the process to meet the complete satisfaction and added value for users and other stakeholders. The results also showed that the EFQM was a good framework for self-assessment on of the EFQM model at NLAI and a good system for identifying strengths and areas for improvement.

کلیدواژه‌ها [English]