تحلیل روابط و الگوهای میان رشته‌ای در منتخبی از حوزه های اولویت دار علم و فناوری

نویسنده

پژوهشگاه علوم وفناوری اطلاعات ایران

چکیده

  پژوهش حاضر با هدف بررسی روابط و الگوهای میان رشته‌ای در منتخبی از حوزه‌های علمی شامل نانوتکنولوژی، بیوفیزیک، فیزیک هسته‌ای، جامعه‌شناسی و ارتباطات بر اساس تولیدات علمی محققین ایرانی در پایگاه اطلاعاتی «وب‌‌آو ساینس» انجام گرفته است. این پژوهش از نظر نوع کاربردی است و در آن از روش‌های مختلف علم‌سنجی، تحلیل استنادی و تحلیل شبکه استفاده شده است. پس از شناسایی و استخراج مجموعه داده‌های مورد نیاز این پژوهش، کلیه استنادات مربوط به این تولیدات، به منظور تعیین روابط میان رشته‌ای در این حوزه‌ها و نیز تعیین سیر تکاملی این روابط، مورد تحلیل استنادی قرار گرفته‌اند. در این بررسی به منظور قضاوت درمورد میان رشته ای‌بودن داده‌ها، نتایج حاصل از دو نوع رویکرد یکی تعیین حوزه های موضوعی مربوط به نشریات منتشرکننده استنادات مقالات و دیگری تعیین وابستگی سازمانی مؤلفین مقالات مورد توجه قرار گرفته‌اند. نتایج بررسی نشان داد که تمامی حوزه‌های علمی منتخب مورد مطالعه در این پژوهش، دارای خوداستنادی و دگراستنادی هستند. در تمامی حوزه های مورد مطالعه، همبستگی مثبتی بین دو متغیر هم‌تألیفی و رویکرد میان‌رشته‌ای وجود دارد. بین میزان استناد به مقالات و رویکرد میان‌رشته ای آنها در حوزه های مورد بررسی، رابطه معناداری مشاهده نشد. با ترسیم نقشه روابط میان‌رشته‌ای در حوزه نانوتکنولوژی مشخص شد، این روش ابزار منحصر به‌فردی در کشف الگوهای ساختاری حوزه‌های پژوهشی محسوب می‌شود و می تواند اطلاعات مفیدی درباره پیوستگی و وابستگی متقابل میان حوزه‌ها را نشان دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analytical Study of Interdisciplinary Relations in Selected High Priority Areas of Science and Technology Based on Data of ISI Database

نویسنده [English]

  • Mehri Sedighi
چکیده [English]

The purpose of this research is to investigate the interdisciplinary relations in selected high priority areas of science and technology based on ISI data. This is an applied study using scientometric, citation analysis and network analysis methods. After identifying and extracting data from WOS, in order to determine the interdisciplinary relations and the evolution of these relationships, all citations of these records have been analysed. In order to judge the interdisciplinarity of data, the results of the two approaches have been considered: 1-To determine the subject areas of the journals 2- To determine the institutional affiliation of the authors.There is a positive correlation between co-authorship and interdisciplinary approach in all studied areas. There is no significant relation between the number of citations and interdisciplinary approach. Mapping of interdisciplinary relationships in nanotechnology showed this is a unique method to discover the structural patterns of a research area.