واکاوی ابعاد برنامه راهبردی برای توسعه پژوهش در سازمان کتابخانه‌ ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشگاه امام رضا

3 دانشگاه فردوسی

4 دانشگاه الزهرا

10.35050/JIPM010.2015.048

چکیده

این پژوهش درصدد بررسی و تحلیل وضعیت موجود پژوهش سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز کتابخانه‌ای و آرشیوی ایران است. برای این منظور، وضعیت موجود پژوهش این سازمان از چهار بُعدِ برنامه راهبردی یعنی نگرشی، سیاست‌گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی از دیدگاه کارشناسان ارشد این سازمان مورد بررسی قرار گرفته است.

این پژوهش از نوع کاربردی است و با روش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش دربرگیرنده کارشناسان ارشد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است که تعدادشان در زمان انجام پژوهش (مرداد 1389) 34 نفر بود. برای گردآوری اطلاعات و نظرسنجی از افراد جامعه پژوهش، از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد.

داده‌های پژوهش نشان داد که در مجموع، رضایت نسبی از برنامه‌های توسعه پژوهش (با توجه به 4 بعد نگرشی، سیاست‌گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی) در این سازمان وجود دارد. از نظر نگرشی، وجود نگاه مثبت کارشناسان ارشد به مقوله پژوهش فرصت مغتنمی برای توسعه پژوهش است. همچنین، یافته‌ها نشان داد که یکی از مهم‌ترین مشکلات و مسائل موجود در راه پژوهش در این سازمان‌، ضعف در بُعد سیاست‌گذاری است و نظرهای اعلام‌شده در این مورد نشان‌دهنده مشکلاتی است که در زمینه بهبود عملکرد سیاست پژوهشی در سازمان وجود دارد. همچنین، با وجود مسائل مدیریتی که در امر پژوهش در سازمان وجود داشته، رضایت نسبی کارشناسان ازکمیت و کیفیت طرح‌های پژوهشی می‌تواند نویدی برای امکان تغییر در ساختار پژوهشی باشد. با این‌حال، در مورد برخی از مشکلات سازمان در زمینه پژوهش می‌توان به کمبود بودجه پژوهشی و تعرفه‌های پایین پژوهشی، لزوم فراهم‌آوری تسهیلات و شرایط پژوهشی مناسب، لزوم تشویق پژوهشگران به انتخاب و اجرای طرح‌های پژوهشی، چالش‌های موجود در معرفی دستاوردهای پژوهشی، ناکارآمدی ساختار اداری پژوهش، مشکلات مربوط به انتشار یافته‌های پژوهش و عدم اجرای آنها، عدم تخصیص امکانات و تجهیزات مناسب برای پیشبرد امور پژوهش و عدم وجود محیط مناسب برای توسعه پژوهش اشاره کرد. در رابطه با نیروی انسانیِ پژوهشگر نیز کارشناسان ارشد سازمان معتقدند که سازمان در جذب پژوهشگران خارج سازمانی و تعامل با سایر نهادها و مؤسسات پژوهشی آن‌گونه که انتظار می‌‌رود، موفق عمل نکرده است. همچنین، در رابطه با ارتقاء کارکنان، نوعی نارضایتی از تأثیرگذاری کم پژوهش و فعالیت‌های پژوهشی در این زمینه مشاهده می‌شود؛ به‌ویژه با توجه به این نکته که برخی از سازمان‌های مشابه، پُست هیئت علمی و امتیازات ویژه‌ای را برای پژوهشگران خود در نظر گرفته‌اند.

نگاهی همه‌جانبه به پژوهش در سازمان‌ها و مراکز اطلاعاتی بزرگ در راستای تدوین برنامه‌ راهبردی الزامی به ‌نظر می‌رسد. به‌همین دلیل، توجه به ابعاد چهارگانه نگرشی، سیاست‌گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی در تدوین برنامه راهبردی پژوهش به‌عنوان ابعاد مهم در توسعه پژوهش در این سازمان‌ها پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Strategic Plan Dimensions for Research Development in Organization of Libraries, Museums and Documentation Center of Astan Quds Razavi

نویسندگان [English]

  • Rahmatollah Fattahi 1
  • Mehri Parirokh 1
  • Mahmood Salari 2
  • Mohammad Zerehsaz 3
  • Reza Rajabali Beglou 3
  • Fatemeh Pazooki 4
چکیده [English]

The purpose of this research lies in analyzing strategic plan dimensions for research development in the Organization of Libraries, Museums and Documentation Center of Astan Quds Razavi. For this purpose, current status of research in the organization for four strategic development dimensions (attitude, policy, management, staffing) from the organization's senior professionals views have been investigated.

The method of this research is based on descriptive survey. 34 AQ organization's senior professionals were selected as a sample. The tool for collecting the data was a questionnaire made by researchers.

The data showed that there is a relative satisfaction of the researchdevelopment programs (with regard to four dimensions: attitude, policy, management, staffing) in the AQ organization. The positive attitude of AQ organization's senior professionals is an opportunity for research development. The data also showed that one of the more important challenges for AQ research development is a weakness in policy making dimension. Although there have been management issues in AQ organization research development, experts’ relative satisfaction of the quantity and quality of research projects could be promising for the possibility of changes in the research structure. However, some problems and challenges are: lack of research funding and low research fees, poor research facilities and conditions, necessity of encouraging researchers to select and implement appropriate research projects, challenges about research findings advertisement, research administrative structure ineffectiveness, problems related to the publication of research findings and their implementation, failure to allocate adequate facilities for the research advancement and the lack of a suitable environment for development in research. The findings also showed that there is a good level of satisfaction about AQ organization interaction with other research organizations and researchers. There is dissatisfaction about low impact of research activities in staff gradation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organization of Libraries
  • Museums and Documentation Center of Astan Quds Razavi
  • Research
  • Research Strategic Plan