میزان رؤیت و جایگاه بین‌المللی مجله‌های ایرانی نمایه‌شده در پایگاه گزارش استنادی نشریات

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان

2 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی جایگاه کیفی و میزان رؤیت بین‌­المللی مجله­‌های ایرانی نمایه‌شده در پایگاه گزارش استنادی نشریات می­پردازد. در این راستا میزان تولیدات، استناد و تعداد اعضای هیئت تحریریه خارجی هر یک از مجله­‌ها جهت بررسی ماهیت بین‌­المللی آن­‌ها مطالعه می­شود. همچنین، شاخص­‌های مختلفی برای مقایسه کیفیت مجله­‌های ایرانی نسبت به سایر مجله‌های بین­‌المللی هم‌رشته مورد بررسی قرار می­گیرد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با استفاده از شاخص‌­های علم­‌سنجی انجام می­‌شود. جامعه پژوهش از تعداد 16471 مقاله منتشرشده در 38 مجله ایرانی منحصربه فرد که در پایگاه گزارش استنادی نشریات سال 2013 نمایه شده­‌اند، تشکیل شده است. جهت گردآوری داده­‌های پژوهش از پایگاه­‌های وب علوم، گزارش استنادی نشریات و وب‌سایت مجله­‌های مورد بررسی استفاده شد.
نتایج پژوهش نشان می­ دهد که پژوهشگران خارجی در تألیف 34/8 درصد از مقاله­‌های منتشرشده در مجله ­های ایرانی نمایه‌شده در پایگاه گزارش استنادی نشریات نقش داشته‌اند. از سوی دیگر، تنها 30/6 از استنادهای دریافتی مجله­‌های مذکور از سوی مقاله­ های نویسندگان خارجی و یا مقاله ­های مشارکتی نویسندگان ایرانی و خارجی دریافت شده است. بررسی ترکیب اعضای هیئت تحریریه مجله­‌ها نیز نشان می­‌دهد که 66/4درصد از اعضای هیئت تحریریه مجله­‌ها در زمان انجام پژوهش را پژوهشگران ایرانی و 33/6درصد باقی‌مانده را پژوهشگران خارجی تشکیل داده­‌اند. بررسی شاخص نسبت ضریب تأثیر مجله به میانه ضریب تأثیر مجله­‌های آن رشته نشان‌دهنده این مسئله است که تنها 2 مجله ایرانی دارای ضریب تأثیری بالاتر از میانه ضریب تأثیر مجله­‌های رشته خود بوده­‌اند. همچنین، تنها 8 مجله ایرانی تا کنون در چارک­‌های اول و دوم رشته خود قرار گرفته­‌اند. نتایج پژوهش نشان می­‌دهد که مقاله­‌های منتشرشده در 36 مجله از 38 مجله مورد بررسی بیشتر توسط مجله­‌هایی مورد استناد قرار گرفته­‌اند که دارای میانگین ضریب تأثیر بالاتری نسبت به مجله­‌های منتشرکننده مقاله‌­ها بوده‌­­اند. به‌طور کلی، می‌توان بیان نمود که برخی از مجله­‌های ایرانی علی­رغم نمایه‌شدن در پایگاه‌­های اطلاعاتی و استنادی معتبر جهان، از نظر ترکیب نویسندگان، استنادکنندگان، و اعضای هیئت تحریریه در سطح بین‌­المللی قرار ندارند. همچنین، به‌طور کلی، مجله­‌های ایرانی نمایه‌شده در پایگاه گزارش استنادی نشریات از نظر شاخص ضریب تأثیر در مقایسه با میانه مجله­‌های هم‌رشته خود در سطح بالایی قرار ندارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Qualitative and Quantitative Status and International Visibility of Iranian Journals Indexed in Journal Citation Reports

نویسندگان [English]

  • Mohammadamin Erfanmanesh 1
  • Fereshteh Nojavan 2
چکیده [English]

Objectives: The present study aims to investigate the international status and visibility of Iranian journals which have been indexed in Journal Citation Reports (JCR). Accordingly, the number of international papers, citations and editorial board members of each journal was studied. Moreover, various measures were utilized to compare the quality of Iranian journals with their international counterparts. Method: Current paper applied scientometric research method. A total of 16471 papers which published in 38 Iranian journals and indexed by the JCR 2013 were selected as the population of the study. Web of Science (WoS), JCR and journals’ website were used for data gathering. Results: Results of the study revealed that foreign researchers have published 34.8% of papers published in Iranian ISI journals. Moreover, only 30.6% of citations to Iranian ISI journals have been received from foreign papers or Iranian internationally collaborative papers. The results showed that Iranian researchers accounted for 66.4% of editorial board member of all studied journals, while foreign researchers only occupied 33.6% of the editorial board positions. Based on the findings, only two Iranian journals have impact factors above the median of the journals in the disciplinary category areas in which they are classified in JCR. Furthermore, only 8 Iranian journals have ever been placed in the 1st and 2nd quartile of journals of the same field in the JCR. Findings also showed that 36 out of the 38 Iranian journals have mostly cited by journals with higher median impact factors than cited journals. Conclusion: The findings indicate that the share of international papers, citations and editorial board memberships is low in Iranian ISI journals. Moreover, Iranian journals’ impact factor was below of those of the leading journals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • scientific journals
  • International Visibility
  • International Status
  • Journal Citation Report