اولویت‌بندی مؤلفه های کاربردپذیری در سامانه‌های مدیریت نشریات ادواری دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران

نویسندگان

1 گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی؛ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ اصفهان، ایران؛

2 گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی؛ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ اصفهان، ایران

3 گروه آمار و ایپدمیولوژی؛ دانشکده بهداشت؛ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ اصفهان، ایران؛

چکیده

مقاله حاضر با هدف بررسی رتبه‌بندی مؤلفه‌های کاربردپذیری در سامانه‌های مدیریت نشریات «اُجِی‌‌اس»، «سیناوب»، «یکتاوب» و «نئواسکرایبر 3»، و نیز میزان رعایت هر مؤلفه را به‌ تفکیک در هر سامانه مورد ارزیابی قرار می‌دهد. جامعه پژوهش، کاربران چهار سامانه پرکاربرد از بین سیزده سامانه‌ مدیریت نشریات دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران بود. ارزیابی هر رابط ‌کاربری بر پایه چهار لایه سردبیری، داوری، نویسنده، و کاربر عادی بود که برای هر سامانه چهار لایه و برای هر لایه در هر سامانه پنج نفر انتخاب شدند و در کل، 80 نفر پرسشنامه تحقیق را تکمیل نمودند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی توسط نرم‌افزار «اس‌پی‌اس‌اس» تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها نشان داد که حیطه ثبات در سامانه «سیناوب» از سامانه‌های «یکتاوب»، «اُجِی‌‌اس» و «نئواسکرایبر 3» کمتر است، در حالی که در سه مقاله حاضر با هدف بررسی رتبه‌بندی مؤلفه‌های کاربردپذیری در سامانه‌های مدیریت نشریات «اُجِی‌‌اس»، «سیناوب»، «یکتاوب» و «نئواسکرایبر 3»، و نیز میزان رعایت هر مؤلفه را به‌ تفکیک در هر سامانه مورد ارزیابی قرار می‌دهد. جامعه پژوهش، کاربران چهار سامانه پرکاربرد از بین سیزده سامانه‌ مدیریت نشریات دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران بود. ارزیابی هر رابط ‌کاربری بر پایه چهار لایه سردبیری، داوری، نویسنده، و کاربر عادی بود که برای هر سامانه چهار لایه و برای هر لایه در هر سامانه پنج نفر انتخاب شدند و در کل، 80 نفر پرسشنامه تحقیق را تکمیل نمودند. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی توسط نرم‌افزار «اس‌پی‌اس‌اس» تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها نشان داد که حیطه ثبات در سامانه «سیناوب» از سامانه‌های «یکتاوب»، «اُجِی‌‌اس» و «نئواسکرایبر 3» کمتر است، در حالی که در سه سیستم دیگر تفاوت معناداری نبود. میانگین انعطاف‌پذیری رابط همه سیستم‌ها کمتر از حد متوسط، میانگین راهنمای کاربر سامانه‌ها نیز در حد متوسط و سایر حیطه‌ها بیشتر از حد متوسط ارزیابی شدند. همچنین، نتایج نشان داد که حیطه ثبات به ‌لحاظ میانگین، به‌ترتیب از بیشتر به کمتر، «یکتاوب»، «نئواسکرایبر 3»، «اُجِی‌‌اس» و «سیناوب» بوده است. همچنین، در سایر حیطه‌ها شامل انطباق‌پذیری، انعطاف‌پذیری، قابلیت یادگیری، حداقل فعالیت، حداقل بار حافظه و محدودیت ادراکی بین چهار سامانه تفاوت معناداری وجود نداشت. به نظر می‌رسد که از نظر کاربران، مهم‌ترین معیار از معیارهای کاربردپذیری متعلق به حیطه‌های انطباق‌پذیری و ثبات و کمترین اقبال متعلق به حیطه‌های انعطاف‌پذیری و راهنمای کاربران در بین سامانه‌های مدیریت نشریه مورد بررسی است. در این پژوهش ابزار معرفی‌شده جهت تعیین نقاط قوت و ضعف سامانه‌ها باعث می‌شود که انتخاب سامانه‌های مناسب برای سازمان‌ها و مراکز علمی دیگر تسهیل یابد. همچنین، نقاط ضعف می‌تواند توسط مدیران و تیم‌های فنی سیستم‌ها مرتفع گردند تا سامانه‌ها کاربردپذیری مطلوب را کسب کرده و راه‌های جلب توجه مجلات سایر کشورها و نیز بین‌المللی شدن را طی نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Prioritizing the Usability Components in Journal Management Systems at Iranian Medical Universities

نویسندگان [English]

  • Amir Mohamad Mozafari-Vanani 1
  • Alireza Rahimi 1
  • Rasool Nouri 2
  • Akbar Hassanzadeh 3
چکیده [English]

The purpose of this article is to evaluate and to rank the usability components in OJS, Sinweb, Yektaweb and Neoscriber3 journal management systems, as well as to observe each component measure on each system separately.
The survey population consists of users of 4 most used systems such as Sinaweb, Yektaweb, and Neoscriber among 13 OJS at Iranian medical sciences universities. Evaluation of each interface was based on 4 layers of editors, reviewers, authors, and regular users. Four layers were selected for each system and 5 users for each layer in each system. In total, 80 users completed the research questionnaires. Data were analyzed by SPSS software using descriptive and inferential statistical tests.
The results show that the consistency component in Sinaweb system was lower than Yektaweb, OJS and Neoscriber 3 systems, while it was not significantly different in the other three systems. The flexibility average of the systems interface was below middle, the user guidance average of the systems was in the middle and other areas were above average. However, averages showed that consistency of Yektaweb is more than neoscriber 3 and then Neoscriber 3 is more than OJS. Also, there were no significant differences between the four systems in other components including compatibility, flexibility, learnability, minimal action, minimal memory load and perceptual limitation.
From the users’ point of view, it seems that the most attention is in the components of compatibility and consistency, and the least attention is in the components of flexibility and user guidance among the journal management systems studied. Also, the most important weaknesses include direct manipulation and apply settings in the system, lack of use of shortcuts and replacements keys, etc. and the strengths, including the use of consistent icons on different pages, familiarizing users with concepts and terms used in the system, etc. These strengths and weaknesses make it easier to select the appropriate systems for other scientific organizations and centers. Weaknesses can also be developed by system administrators and technical teams to gain desirable usability and find ways to attract the attention of other countries’ journals as well as internationalization. Moreover in this study, a new tool (not used in Iran) was introduced to be used in similar studies by librarians and system managers to select various kinds of information systems based on the applicability criteria.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Journal Management System
  • User Interface
  • Evaluation
  • Usability