ارایه مدل ارزیابی سامانه‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی بر اساس مدل دلون و مک‌لین

حکیم‌زاده, ریحانه; عباسپور, جواد

doi:10.35050/JIPM010.2022.010

ارایه مدل ارزیابی سامانه‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی بر اساس مدل دلون و مک‌لین

نویسندگان

¹ دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

² بخش علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

10.35050/JIPM010.2022.010

چکیده

هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی برای ارزیابی سامانه‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی است. بخش عمده خریدهای روزمره جامعه در شرایط فعلی از طریق این سامانه‌ها انجام می‌شود. ارائه مدل ارزیابی سامانه‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی بر اساس مدل «دلون و مک‌لین» در راستای رونق بازار کسب‌وکار و فضای رقابتی میان سامانه‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی بسیار حائز اهمیت خواهد بود. پژوهش حاضر به‌ لحاظ هدف از نوع کاربردی و از نظر رویکرد از نوع کمی و کیفی (آمیخته) تحقیقات توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش از دو روش مطالعه کتابخانه‌ای و تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. در آغاز با روش کتابخانه‌ای به مطالعه متون مربوط به ارزیابی وبگاه‌های فروشگاه‌های اینترنتی و مدل‌های استفاده‌شده برای آن‌ها و سپس، با تحلیل محتوای کیفی به استخراج معیارهای موجود در وبگاه‌های فروشگاه‌های اینترنتی و دسته‌بندی موضوعی معیارهای به‌دست‌آمده پرداخته شد. سرانجام، با ابعاد اصلی مدل «دلون و مک‌لین» انطباق داده شد. برای تأیید روایی مدل ارزیابی از روش اعتبارسنجی روایی محتوایی «لاوشی» و برای پایایی از ضریب آلفای «کرونباخ» استفاده گردید. ارائه مدل ارزیابی سامانه‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی با توجه به ابعاد اصلی پنج‌گانه مدل «دلون و مک‌لین» در 44 معیار مناسب برای ارزیابی سامانه‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی نمایان گردید. در بعد کیفیت سامانه 7 معیار، کیفیت اطلاعات 11 معیار، کیفیت خدمات 18 معیار، استفاده و رضایت کاربر 6 معیار، و تأثیرات فردی 2 معیار ارائه و تأیید گردید. با توجه به این‌که در ایران ایجاد و استفاده از فروشگاه‌های اینترنتی هنوز موضوعی نوپاست و خریدهای اینترنتی از طریق وبگاه فروشگاه‌های اینترنتی دائم در حال گسترش است، ارائه مدل ارزیابی سامانه‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی برای بهبود ارائه خدمات و رونق کسب‌وکار اینترنتی ضروری خواهد بود. این است که به‌کارگیری تمام معیارهای مناسب و مورد پذیرش قرارگرفته در مدل این پژوهش، بسیار حایز اهمیت است. آنچه در نگاه کلی و با مرور معیارهای به‌دست‌آمده به نظر می‌رسد، در کنار اطمینان‌بخشی یه اعتبار فروشگاه اینترنتی به‌منظور خرید از آن، توجه به رابط کاربری و سامانه مدیریت ارتباط با مشتری بسیار حایز اهمیت است. بسیاری از معیارها، نظیر وجود ابزار جست‌وجو، و دسته‌بندی مناسب کالاها در راستای ساده‌ترکردن ارتباط مشتری با سامانه و فروشگاه اینترنتی است و به‌طور غیرمستقیم بر موضوع اهمیت رابط کاربری دلالت دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a model for evaluating online stores based on the Delone and McLean model

نویسندگان [English]

Reyhane Hakimzade ¹
Javad Abbaspour ²

چکیده [English]

At present, most of the daily shopping of people is done through systems and online stores. Therefore, providing a model for evaluating systems and online stores in order to boost the business market and the competitive environment between systems and online stores will be very important. The main purpose of this study is to provide a model for evaluating these systems. Initially, resources related to the evaluation of online store websites and the models used for them were collected and reviewed. Then, using qualitative content analysis, the concepts available in online store websites were extracted and categorized into thematic items. Finally, the obtained themes were adapted to the main dimensions of Delon and McLean model. Lavshi content validity method was used to confirm the validity of the evaluation model and Cronbach's alpha coefficient was used for reliability. According to the five main dimensions of Delon and McLean model, the evaluation model of systems and online stores was presented in 44 appropriate items. In terms of system quality 7 items, information quality 11 items, service quality 18 items, user use and satisfaction 6 items, and personal effects 2 items were approved. Given that the creation and use of online stores in Iran is still a new subject and online shopping through the website of online stores is constantly expanding, it is necessary to provide systems and online stores evaluation model to improve service delivery and online business prosperity. Therefore, applying all appropriate and accepted criteria in the model of this research is very important. In general, by reviewing the obtained items, it seems that in addition to ensuring the credibility of the online store to buy from it, it is very important to pay attention to the user interface and customer relationship management system. In addition, many items such as the existence of search tools, proper categorization of goods in order to facilitate customer interaction with the system and the online store indirectly indicate the importance of the user interface.

کلیدواژه‌ها [English]

Delon and McLean model expansion
online store evaluation
E-commerce
online businesses
UserInterface

مراجع

اسدی، آسیه، و امیررضا نقش. 1396. ارزیابی موفقیت سامانه‌های اطلاعاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) با استفاده از مدل موفقیت سامانه‌های اطلاعاتی دلون و مک‌لین. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و مهندسی صنایع. تهران. دانشگاه مقدس اردبیلی 12-18.

الفت، لعیا، فرزانه خسروانی، و رضا جلالی. 1390. شناسایی عوامل مؤثر بر خرید اینترنتی و اولویت‌بندی آن‌ها با استفاده‌ از ANP فازی. نشریة دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، مدیریت بازرگانی 3 (7): 19-36.

جبراییلی، محمد، علی دهقانی، و لادن سلیم‌امینی. 1393. ارزیابی موفقیت سامانه اطلاعات بیمارستانی در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه بر اساس مدل تعدیل‌شده دلون و مک‌لین. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه 12 (11): 982-987.‎

خلیلی شهانقی، نغمه.1391.شناسایی و اولویت‌بندی موانع به‌کارگیری تجارت الکترونیک در مؤسسات اجتماعی شهر تهران. ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه 217: (149): 57-68.

رضایی دولت‌آبادی، خزائی پول و شعبانی نفت چالی. 1391. بررسی تمایل به خرید الکترونیکی بر اساس بسط مدل پذیرش تکنولوژی. تحقیقات بازاریابی نوین 1 و 2 (2012): 93-110.‎

شکوهیار، سجاد، آناهیتا صفاجو، و مهدی رضایی خطیر. ۱۳۹۴. ارزیابی سامانه برنامه ریسی منابع سازمانی (ERP) با به‌کارگیری مدل موفقیت سامانه‌های اطلاعاتی دلون و مکلین؛ مطالعه موردی: شرکت ایران خودرو، فصلنامه تخصصی رشد فناوری، 11 (44): 120-125.

صفرخانی، راحله. 1394. بررسی موفقیت سامانه‌های اطلاعاتی با استفاده از مدل دلون و مک‌لین، سومین کنفرانس بین‌المللی ‌مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تبریز، سازمان مدیریت صنعتی نمایندگی آذربایجان شرقی: 78-80.

علیزاده جورکویه، ابراهیم، حسین میرزایی، و سعید حسینی. 1397. استفاده از مدل بهبود یافته دلون و مک‌لین به‌منظور ارزیابی موفقیت سامانه‌های دولت الکترونیک، چهارمین کنفرانس ملی توانمند‌سازی جامعه در حوزه علوم انسانی و مطالعات مدیریت، تهران، مرکز توانمندسازی مهارت‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه. 115-120.

غریبه نیازی، منیره، معصومه کربلا آقایی کامران، امیر و غائبی. 1391. ارزیابی وب‌سایت‌های دانشگاه‌های دولتی ایران زیر نظر وزات علوم، تحقیقات و فناوری با روش وب کیو‌ای‌ام. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات 17، 23: 105-120.‎

کرمی، علی‌اصغر. 1399. نوآوری و چالش‌های قانون رقابت در اقتصاد دیجیتال. شیراز: جهاد دانشگاهی فارس.

کفاش‌پور، آذر، و محمدحسین دهنوی. 1389. تأثیر فرهنگ بر تجارت الکترونیک. پژوهش و توسعه فناوری دانش 12: 2.

گلستانی‌زاده، محبوبه، و بدری شاه‌طالبی. ۱۳۹۵. ارزیابی عوامل مؤثر در موفقیت سامانه‌های اطلاعاتی بر مبنای مدل دلون و مک‌لین، پنجمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی کامپیوتر، برق و الکترونیک، کوالالامپور - مالزی، مؤسسه پندار همایش پارس، دانشگاه IUMW کوالالامپور.‌

لاواستی، روشن، و امین بابازاده سنگر. ۱۳۹۷. بررسی مدل موفقیت مک‌لین و دلون به‌عنوان ابزاری توصیفی در ارزیابی یک محیط یادگیری و آموزشی مجازی، سومین کنفرانس ملی در مهندسی کامپیوتر، فناوری اطلاعات و پردازش داده‌ها، تهران، دانشگاه پیام نور.

لگزیان، محمد، شمس‌الدین ناظمی، و فاطمه دادمند.1390. ارزیابی موفقیت سامانه اطلاعاتی مالی دانشگاه فردوسی مشهد با به‌کارگیری مدل تعدیل شده دلون و مکلین. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. 27 (3): 577-596.

Alam, S. S., & Yasin, N. M. (2010). An investigation into the antecedents of customer satisfaction of online shopping. Journal of Marketing Development and Competitiveness, 5 (1), 71-78.

Ali, N. I., Samsuri, S., Brohi, I. A., Soomro, A. B., Soomro, S.and Shah, A. 2018. Preliminary Study on Factors Affecting E-Commerce Success: A Modified Delone and Mclean Model. In 2018 International Conference on Information and Communication Technology for the Muslim World (ICT4M). 120-125.

Bhatti, A., & Rehman, S. U. (2020). Perceived benefits and perceived risks effect on online shopping behavior with the mediating role of consumer purchase intention in Pakistan. International Journal of Management Studies, 26 (1), 33-54.

Bhatti, A., Saad, S., & Salimon, M. G. (2019). The influence of risks on online shopping behaviour in Pakistan. International Journal of Innovation, Creativity and Change. www. ijicc. net, 10 (9).

Cebi, S. (2013). A quality evaluation model for the design quality of online shopping websites. Electronic Commerce Research and Applications, 12 (2), 124-135.

Chen, HM., Wu, CH., Tsai, SB. et al. Exploring key factors in online shopping with a hybrid model. SpringerPlus 5, 2046 (2016). https://doi.org/10.1186/s40064-016-3746-4

DeLone, W.H., and McLean, E.R. 2003. "The DeLone and McLean Model of Information Systems Success: A Ten-Year Update," Journal of Management Information Systems. 19 (4): 9-30.

Dennis, Alan. R. 2016. Information systems success measurement. Foundations and Trends® in Information Systems. 2 (1): 1-116.

https://aws.amazon.com/marketplace/seller-profile?id=4a9dbf38-88b1-4e87-a459-271154a77d2e

Ham W. (2002) "Design of secure and efficient e-commerce protocols using cryptographic primitives", M. S. thesis, School of Engineering, Information and Communications Univ., Daejeon, Korea.

Kassim, N, & Abdullah, N. A. (2010). The effect of perceived service quality dimensions on customer satisfaction, trust, and loyalty in e‐commerce settings: A cross cultural analysis. Asia pacific journal of marketing and logistics.

Kaynama, S. A., & Black, C. I. (2000). A proposal to assess the service quality of online travel agencies: An exploratory study. Journal of professional services marketing, 21 (1), 63-88.

Koo, W., & H. Park, H. 2017. Critical atmospheric cues in designing online stores: the case of Amazon. com. International Journal of Marketing Studies 9 (1): 37-45.

Lai, J. Y. 2016. E-SERVCON and E-Commerce Success.

Laudon, K. C., Laudon, J. P.and Brabston, M. E. 2005. Management information systems: Managing the digital firm. Toronto: Prentice Hall.

Lawshe, C. H. 1975. A quantitative approach to content validity. Personnel psychology, 28 (4): 563-575.

Livari, J. 2005. An empirical test of the delone-mclean model of information system success. The DATA BASE for Advances in Information Systems 36 (2): 8-27.

Malliarou M, & Zyga S. 2009. Advantages of Information Systems in Health Services. Survey Based Usability Analysis on an In-House Hospital Information System. J Info Tech Economic Develop. Sport Manag Int J: 5 (2)

Rai, A., S. S. Lang,and R. B.Welker. 2002. Assessing the validity of is success models: an empirical test and theoretical analysis. Information Systems Research 13 (1): 50–69.

Rouibah, K., Lowry, P. B. and Almutairi, L. 2015. Dimensions of business-to-consumer (B2C) systems success in Kuwait: Testing a modified DeLone and McLean IS success model in an e-commerce context. Journal of Global Information Management (JGIM), 23 (3): 41-71.

Samsuri, Ali N. I, I. A. Brohi, S. Soomro, and A. Shah. 2018. Preliminary Study on Factors Affecting E-Commerce Success: A Modified Delone and Mclean Model. In 2018 International Conference on Information and Communication Technology for the Muslim World (ICT4M). 120-125. IEEE. Kuala Lumpur, Malaysia.

Schneider, G. P., & P. Gary. 2010. Electronic Commerce 2010. Cambridge: Course Technology.

Scott, M., W. DeLone, and W. Golden. 2011. IT quality and egovernment net benefits: a citizen perspective. ECIS 2011 Proceedings. 87. https://aisel.aisnet.org/ecis2011/87

Seddon, P. B., and M. Y. Kiew. 1994. A partial test and development of DeLone and McLean’s model of IS success. In Proceeding of the International Conference on Information Systems, Vancouver, Canada. 99–110.

Subramoniam S, A. S. Shatat, F. Abdallah Mohammed Al-Balushi, & F. Khamis Abdullah Al-Ghassani. 2010. Survey Based Usability Analysis on an In-House Hospital Information System. J. Info Tech Economic Develop 1 (1): 1-15.

Svantesson, D., R. and Clarke, R. 2010. Privacy and consumer risks in cloud computing. Computer law & security review 26 (4): 391-397.

Swapana, M., & C. Padmavathy. 2017. Factors Influencing Online Shopping Experience a Conceptual Model and Implications. Global Management Review 11 (1), 18-26.

Tong, X. 2010. A cross-national investigation of an extended technology acceptance model in the online shopping context. International Journal of Retail & Distribution Management 38 (10): 742-759.

Turban E, D. King, D Viehland D, & J. Lee. 2006. Electronic Commerce: A Managerial Perspective. New Jersey: Prentice Hall.

Ul-Ain, N., G. Vaia, and W. DeLone. 2019. Business intelligence system adoption, utilization and success-A systematic literature review. In Proceedings of the 52nd Hawaii International Conference on System Sciences. Hawaii, USA.

Wilson, N., K. Keni, & P. H. P.Tan. 2019. The effect of website design quality and service quality on repurchase intention in the e-commerce industry: A cross-continental analysis. Gadjah Mada International Journal of Business 21 (2): 187-222.

Yang, T. C., & H. Lai. 2006. Comparison of Product Bundling Strategies on Diﬀerent Online Shopping Behaviors. IEEE, Electronic Commerce Research and Applications 5 (4): 295–304

Zhou, L., L. Dai, & D. Zhang. 2007. Online Shopping Acceptance Model - A Critical Survey of Consumer Factors in Online Shopping. Journal of Electronic Commerce Research 8 (1): 14-62.